Scheidingsangst bij kinderen: hoe u uw kind met een scheidingsangststoornis kunt helpen?

Spring naar: Symptomen Behandeling Hoe ouders kunnen helpen

De woorden verlatingsangst worden vaak gebruikt tijdens de vroege peuterjaren. Naarmate peuters zich meer bewust worden van hun omgeving en de wereld om hen heen beginnen te begrijpen, worstelen ze om los te komen van hun verzorgers. Een peuter die ooit met gemak is overgestapt naar een oppas- of kinderdagverblijf, schreeuwt en huilt als de verzorger weggaat. Hoewel het moeilijk is voor de verzorger om getuige te zijn, komt dit deel van de ontwikkeling van de kindertijd vrij vaak voor en er zijn manieren om deze overgangen te vergemakkelijken.

Waar ouders niet altijd op voorbereid zijn, is de terugkeer van verlatingsangst bij grote kinderen. Zowel schoolgaande kinderen als adolescenten kunnen worstelen met verlatingsangst en in sommige gevallen kan dit leiden tot een separatieangststoornis. Volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders wordt separatieangststoornis gezien bij 4% van de kinderen en 1,6% van de adolescenten, waardoor het de meest voorkomende angststoornis is bij kinderen onder de 12 jaar.¹

Hoewel een paar tranen bij het drop-off en naschoolse meltdowns vrij vaak voorkomen bij kinderen en geen rode vlaggen zouden moeten oproepen, zijn symptomen van een scheidingsangststoornis een reden tot bezorgdheid. Schoolweigering, slaapstoornissen en buitensporige stress, wanneer ze worden geconfronteerd met scheiding, kunnen het dagelijkse leven van een kind negatief beïnvloeden.

Symptomen van separatieangststoornis

Het kenmerkende kenmerk van een separatieangststoornis is overmatige angst of bezorgdheid over de scheiding van huis of gehechtheidsfiguren. Deze angst of ongerustheid overtreft wat van het individu mag worden verwacht gezien zijn/haar ontwikkelingsniveau.²

Kinderen en adolescenten met een separatieangststoornis ervaren ten minste drie van de volgende symptomen:

Terugkerende overmatige stress bij het anticiperen op of ervaren van scheiding van huis of gehechtheidsfiguren (ouders of andere verzorgers)
Aanhoudende en buitensporige zorgen over het verlies van een gehechtheidsfiguur of mogelijke schade aan hen door ziekte, ongeval, rampen of overlijden
Aanhoudende zorgen over het ervaren van een onverwachte scheiding van een gehechtheidsfiguur (ontvoering, ongeval, ziek worden)
Weigering om naar buiten of buitenshuis te gaan, inclusief naar school of andere activiteiten, vanwege angst voor scheiding
Overmatige angst om alleen te zijn of zonder gehechtheidsfiguren
Weigeren om buitenshuis te slapen of te gaan slapen zonder in de buurt van een gehechtheidsfiguur te zijn
Nachtmerries over scheiding
Lichamelijke klachten waaronder hoofdpijn, buikpijn en/of braken wanneer niet in de buurt van gehechtheidsfiguren

Symptomen van separatieangststoornis bij kinderen en adolescenten duren ten minste vier weken en veroorzaken aanzienlijk leed. Schoolweigering komt vaak voor bij kinderen en adolescenten die worstelen met de stoornis en kan leiden tot slecht schoolbezoek en slecht academisch functioneren. Scheidingsangststoornis kan ook sociale relaties en familierelaties aantasten.

Kinderen met een separatieangststoornis hebben de neiging om ouders in huis te schaduwen, hebben moeite met spelen of alleen zijn, en hebben moeite om naar bed te gaan. Ze hebben vaak een ouder of verzorger nodig om bij hen te blijven als ze in slaap vallen en om naar de slaapkamer van de ouders te gaan als ze 's nachts wakker worden.

Behandeling van scheidingsangststoornis

Er zijn verschillende veelgebruikte behandelingen voor separatieangststoornis. Bij kinderen en adolescenten geldt: hoe eerder u ingrijpt en professionele hulp zoekt, hoe groter de kans dat uw kind een positief behandelresultaat zal ervaren.

Het vinden van een psychotherapeut die gespecialiseerd is in kinderen en adolescenten is de eerste stap om uw kind te helpen het hoofd te bieden. Er zijn verschillende soorten psychotherapie die effectief kunnen zijn bij de behandeling van separatieangststoornis.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Dit is de primaire vorm van psychotherapie die wordt aanbevolen voor de behandeling van een separatieangststoornis. Door CGT leren kinderen hun angstige gevoelens en hun fysieke reacties op angstige gedachten te herkennen. Ze leren hun triggers en de denkpatronen die bijdragen aan hun angstige gevoelens te identificeren. Door een verscheidenheid aan technieken leren kinderen strategieën om hun angstige gedachten en gevoelens te beheersen en om te gaan met hun emoties.
Gezinstherapie

Het betrekken van ouders en andere familieleden bij het behandelingsproces kan de resultaten voor het kind verbeteren. In gezinstherapie kunnen ouders en broers en zussen nieuwe manieren leren om met het kind om te gaan en gedragspatronen te ontdekken. Ze kunnen ook nuttige strategieën leren om het kind te helpen wanneer de angst toeneemt.
Speltherapie

Jongere kinderen kunnen moeite hebben met het verbinden van de punten tussen gedachten, gevoelens en acties. Voor deze kinderen kan speltherapie hen helpen hun emoties te tonen en te verwerken en ermee om te leren gaan.

Ontspanningstraining is essentieel voor kinderen en adolescenten die worstelen met een separatieangststoornis. Diep ademhalen, begeleide ontspanning en progressieve spierontspanning kunnen kinderen en adolescenten ook helpen zichzelf te kalmeren in angstige tijden.

Sommige kinderen en adolescenten blijven zelfs tijdens de behandeling worstelen met symptomen van separatieangststoornis. Als de symptomen uw kind negatief blijven beïnvloeden en het voor uw kind moeilijk maken om naar school te gaan of zelfs het huis uit te gaan, kan medicatie helpen. Het is belangrijk om een medicatie-evaluatie te vragen van een kinder- en jeugdpsychiater, omdat medicijnen aanzienlijke bijwerkingen kunnen hebben voor kinderen.

Hoe ouders kinderen thuis kunnen helpen

Er zijn dingen die ouders kunnen doen om kinderen en adolescenten te helpen hun angstige gevoelens te leren beheersen. Ouderondersteuning speelt een sleutelrol bij het helpen van kinderen om zelfstandig te leren omgaan. Probeer deze strategieën thuis om uw kind te helpen buitenshuis te slagen:

- Maak een plan om uw kind 's ochtends te helpen bij de overgang naar school (kom vroeg aan, fungeer als leraarshelper voordat de andere kinderen arriveren, doe wat beweging op de speelplaats voordat de bel gaat)

Help uw kind angstige gedachten te herkaderen door een lijst met positieve gedachten te bedenken (het helpt zelfs om deze op kaartjes te schrijven en in de rugzak te doen)
Schrijf dagelijkse lunchbox-notities met positieve zinnen
Vermijd overplanning. Focus op speeltijd, uitvaltijd en gezonde slaapgewoonten
Waarschuw uw kind van tevoren voor veranderingen in de routine
Leef mee met uw kind en becommentarieer de gemaakte vorderingen

Artikelbronnen

Amerikaanse Psychiatrische Vereniging,Diagnostische en statistische handleiding voor psychische stoornissen, vijfde editie, American Psychiatric Publishing, Washington, D.C., 2013: pagina's 190-195.
Ibid.

Laatst bijgewerkt: 6 aug. 2019