Een gids voor vermijdende persoonlijkheidsstoornis
We ervaren allemaal periodes van verlegenheid, sociale onhandigheid en angst voor afwijzing onder onze leeftijdsgenoten. Dit geldt met name wanneer we nieuwe sociale situaties tegenkomen of een moeilijke tijd in het leven doormaken. Deze ervaringen zijn normaal, maar meestal vluchtig. De meesten van ons, vooral als we de neiging hebben om introvert te zijn, hoeven alleen maar langzaam in sociale situaties te komen en zullen zich op ons gemak gaan voelen.
Maar wat als u zich vrijwel altijd ongemakkelijk voelt in sociale situaties? Wat als u extreme gevoelens ervaart ongerustheid elke keer dat het idee van interactie met anderen zelfs maar wordt genoemd? Wat als het idee afgewezen te worden of een hekel aan je hebben, je met een onwankelbare angst vervult, ongeacht hoe je je er uit probeert te beredeneren? Wat als u sociale situaties koste wat het kost vermijdt en dit vermijden van invloed is op uw vermogen om relaties te onderhouden, te werken of normaal te functioneren?
Als dit het geval is, kunt u worstelen met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, een aandoening die wordt gekenmerkt door ernstige angst en het chronisch vermijden van sociale situaties.
Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis gedefinieerd
Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis is een van de tien persoonlijkheidsstoornissen die worden erkend door de American Psychiatric Association (APA) en wordt vermeld in de DSM-5-handleiding. De APA definieert ontwijkende persoonlijkheidsstoornis als 'een patroon van extreme verlegenheid, gevoelens van ontoereikendheid en extreme gevoeligheid voor kritiek', en merkt op dat mensen met de stoornis vaak relaties vermijden met iemand waarvan ze bang zijn dat ze ze niet leuk vinden of accepteren. Mensen met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis hebben meestal ook een slecht zelfbeeld en zijn constant in beslag genomen door de angst voor sociale afwijzing of vernedering.
Volgens het tijdschrift Psychologieonderzoek en gedragsmanagement heeft ongeveer 1,5-2,5% van de bevolking een vermijdende persoonlijkheidsstoornis. In de meeste gevallen wordt de stoornis pas op volwassen leeftijd gediagnosticeerd, omdat extreme verlegenheid gebruikelijk is in de kindertijd en de meeste kinderen deze ontgroeien. Als je het niet bent ontgroeid, en je 'mensenvermijding' extreem en chronisch wordt, je met angst vervult en ervoor zorgt dat je actief sociale situaties vermijdt, kan een medische professional de diagnose van de stoornis stellen.
Psychologen hebben geen consensus bereikt over de oorzaak van vermijdende persoonlijkheidsstoornis, maar zijn het erover eens dat het in de meeste gevallen een combinatie van factoren is. De aandoening komt meestal voor in gezinnen, dus er kan hier heel goed een genetisch aspect spelen. Maar meestal zijn er ook indirecte triggers, waaronder ongunstige ervaringen uit de vroege kinderjaren zoals ouderlijke onthechting , misbruik , verwaarlozing en zelfs overbezorgd ouderschap.
Hoe te weten of u een vermijdende persoonlijkheidsstoornis heeft
Een psychiater, psycholoog of arts is de enige persoon die u kan diagnosticeren met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, maar er zijn enkele veelvoorkomende symptomen van de stoornis die u kunnen vertellen of u, of iemand die u kent, eraan lijdt.
Hier zijn enkele typische symptomen van vermijdende persoonlijkheidsstoornis:
- Problemen met het maken en onderhouden van vriendschappen
- Heel weinig goede vrienden
- Extreme verlegenheid in sociale situaties
- Vermijd sociale situaties waar mogelijk
- Altijd zorgen maken over sociale goedkeuring
- Het gevoel hebben dat iedereen je haat
- Voortdurend bang zijn voor afwijzing door anderen
- Aanhoudende angst voor sociale vernedering of verlegenheid
- Zeer laag zelfbeeld
- Onwil om nieuwe dingen te proberen of nieuwe situaties in te gaan
In de meest ernstige vorm kan een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis verder gaan dan eenvoudige sociale situaties en het voor u moeilijk maken om te werken of zelfs uw huis te verlaten. Dit is een van de gevaren van het niet zoeken naar een behandeling voor de aandoening, omdat het na verloop van tijd onbeheersbaar wordt. Bovendien kunnen mensen bij wie de vermijdende persoonlijkheidsstoornis niet wordt behandeld, comorbide stoornissen ontwikkelen, zoals depressie of stoornissen in het gebruik van middelen .
Behandeling en hoop op een vermijdende persoonlijkheidsstoornis
Als iemand die moeite heeft met sociale situaties, vindt u het idee om een diagnose te zoeken absoluut ondoorgrondelijk - en dat is begrijpelijk. Maar het is de enige manier om zeker te weten of wat je ervaart in feite een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis is, en een juiste diagnose krijgen is de eerste stap om je beter te voelen en het leven te leiden dat je voor jezelf wilt.
Na de diagnose van een vermijdende persoonlijkheidsstoornis is de eerste behandelingslijn meestal psychotherapie. Succesvolle therapiemodaliteiten hebben opgenomen exposure-therapie , cognitieve gedragstherapie (CGT) , en psychodynamische psychotherapie. Hoewel er geen medicatie is die specifiek gericht is op de behandeling van de aandoening zelf, kunnen psychotrope medicatie die angst- en depressieve symptomen helpt verminderen, nuttig zijn bij de behandeling van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis.
wat te doen bij stress?
Het is belangrijk om dat te begrijpenishoop op vermijdende persoonlijkheidsstoornis. Zoals de Cleveland Clinic merkt op dat persoonlijkheidsstoornissen doorgaans moeilijk te behandelen zijn, maar een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis kan een van de gemakkelijkere persoonlijkheidsstoornissen zijn om te behandelen. Mensen met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis hunkeren vaak naar gezonde relaties en zijn in staat deze in stand te houden - het probleem is dat ze niet geloven dat ze dergelijke relaties niet waardig zijn.
Gedreven voelen om gezonde relaties en gezelschap te vinden, kan een van de motiverende factoren zijn voor mensen met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis om een behandeling te krijgen. De beloningen van het behandelen van deze aandoening zijn er in overvloed; het ervaren van liefdevolle en bevredigende verbindingen met anderen is tenslotte iets dat we allemaal verdienen.
