Bipolaire definitie en DSM-5 diagnostische criteria

Wat is een bipolaire stoornis?

Bipolaire stoornissen worden door de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) van de American Psychiatric Association beschreven als een groep hersenstoornissen die extreme schommelingen in iemands stemming, energie en vermogen tot functioneren veroorzaken.

Bipolaire stoornis is een categorie die drie verschillende aandoeningen omvat: bipolaire I, bipolaire II , en cyclothymische stoornis .

Bipolaire I-stoornisis een manisch-depressieve stoornis die zowel met als zonder psychotische episodes kan voorkomen
Bipolaire II-stoornisbestaat uit depressieve en manische episodes die elkaar afwisselen en doorgaans minder ernstig zijn en de functie niet remmen
Cyclothymische stoornisis een cyclische aandoening die korte perioden van hypomanie en depressie veroorzaakt

Bipolaire en aanverwante stoornissen krijgen een eigen hoofdstuk in de DSM-5, tussen depressieve stoornissen en schizofrenie spectrum stoornissen . Mensen met een bipolaire stoornis ervaren perioden van grote opwinding, overactiviteit, wanen en euforie (bekend als manie) en andere perioden van zich verdrietig en hopeloos voelen (bekend als depressie). Als zodanig is het gebruik van het woordbipolairweerspiegelt deze fluctuatie tussen extreme hoogte- en dieptepunten. De diagnose wordt vaak gesteld bij jonge patiënten die zich presenteren met een (eerste) depressieve episode . In deze gevallen is de diagnose uitsluitend gebaseerd op de psychiatrische voorgeschiedenis van familie en zorgverleners, niet op de huidige psychopathologische beoordeling door de psychiater.

Bipolaire stoornis komt voor bij maximaal 2,5% van de bevolking, maar de prevalentie is veel hoger bij eerstegraads familieleden van personen met een bipolaire of schizofreniestoornis. Personen met een bipolaire stoornis ervaren stemmingswisselingen die minder ernstig van aard zijn. Tijdens wat bekend staat als een hypomane episode, kan een persoon een verhoogde stemming, een verhoogd zelfrespect en een verminderde behoefte aan slaap ervaren. In tegenstelling tot een manische episode zijn deze symptomen niet zo ernstig dat ze het dagelijks functioneren beïnvloeden of psychotische symptomen veroorzaken.

Wat meer is, in sommige gevallen kan een bipolaire episode omvatten: symptomen van zowel manie als depressie ; dit is wat bekend staat als een aflevering met gemengde functies. Mensen die een episode met gemengde kenmerken meemaken, kunnen extreme droefheid, schuldgevoelens en waardeloosheid voelen, terwijl ze tegelijkertijd hoge energie, snelle gedachten en spraak en overactiviteit ervaren. Het is niet ongewoon dat iemand tijdens een gemengde episode binnen enkele ogenblikken van uitbundig blijheid overgaat in het uiten van zelfmoordgedachten.

in de laatste fase van rouw hebben mensen de neiging om

Bipolaire stoornis DSM-5 diagnostische criteria

Praten met een arts of professional in de geestelijke gezondheidszorg is de eerste stap bij het identificeren van een bipolaire stoornis. Ten eerste kan een arts een fysieke evaluatie uitvoeren om andere aandoeningen uit te sluiten die symptomen kunnen veroorzaken. Als er geen andere ziekten aanwezig zijn, zal de arts een uitgebreide evaluatie van de geestelijke gezondheid uitvoeren om de symptomen van de patiënt te beoordelen in overeenstemming met de specifieke criteria van de American Psychiatric Association.Diagnostische en statistische handleiding voor psychische stoornissen (DSM-5). Om de diagnose bipolaire stoornis te krijgen, moet een persoon ten minste één episode van manie of hypomanie hebben meegemaakt.

Om als manie te worden beschouwd, moet de verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming minstens een week aanhouden en het grootste deel van de dag, bijna elke dag, aanwezig zijn. Om als hypomanie te worden beschouwd, moet de stemming minstens vier opeenvolgende dagen aanhouden en het grootste deel van de dag aanwezig zijn, bijna elke dag.

Gedurende deze periode moeten drie of meer van de volgende symptomen aanwezig zijn en een significante verandering van het gebruikelijke gedrag vertegenwoordigen:

Opgeblazen gevoel van eigenwaarde of grootsheid
Verminderde behoefte aan slaap
Verhoogde spraakzaamheid
Race gedachten
gemakkelijk afgeleid
Toename van doelgerichte activiteit of psychomotorische agitatie
Deelnemen aan activiteiten die mogelijk pijnlijke gevolgen kunnen hebben, bijvoorbeeld ongeremd koopgedrag

De depressieve kant van een bipolaire stoornis wordt gekenmerkt door een depressieve episode die resulteert in een depressieve stemming of verlies van interesse of plezier in het leven. De DSM-5 stelt dat een persoon binnen twee weken vijf of meer van de volgende symptomen moet ervaren om te worden gediagnosticeerd met een depressieve episode:

Depressieve stemming het grootste deel van de dag, bijna elke dag
Verlies van interesse of plezier in alle of bijna alle activiteiten
Aanzienlijk gewichtsverlies of afname of toename van de eetlust
Zich bezighouden met doelloze bewegingen, zoals ijsberen door de kamer
Vermoeidheid of verlies van energie
Gevoelens van waardeloosheid of schuld
Verminderd vermogen om na te denken of zich te concentreren, of besluiteloosheid
Terugkerende gedachten aan de dood, terugkerende zelfmoordgedachten zonder een specifiek plan, of een zelfmoordpoging

Kunnen mijn stemmingswisselingen een bipolaire stoornis zijn?

We hebben allemaal goede en slechte dagen - soms voelen we ons op de top van de wereld en andere dagen, als we een baan verliezen, een slechte breuk meemaken of ruzie krijgen met een vriend, zitten we misschien in de put. Maar ben je ooit op een avond euforisch naar bed gegaan en de volgende ochtend wakker geworden met een leeg en hopeloos gevoel? Is het je ooit opgevallen dat je hoge energieniveaus en snelle gedachten plotseling veranderen in gevoelens van waardeloosheid en een onvermogen om plezier te beleven aan het doen van dezelfde dingen die je ooit leuk vond? Zo niet, dan is het onwaarschijnlijk dat u een bipolaire stoornis heeft.

Verschillende belangrijke kenmerken van een bipolaire stoornis stellen ons in staat onderscheid te maken tussen de ernstige mentale toestand en de occasionele stemmingswisseling. Het eerste kenmerk is of de stemmingswisselingen worden veroorzaakt door een situatie, persoon of gebeurtenis, of zonder oorzaak verschijnen. Hoewel de stemmingen van mensen met een bipolaire stoornis kunnen worden beïnvloed door situationele variabelen, worden mensen met een bipolaire stoornis ook vaak manisch of depressief zonder duidelijke reden. Ter vergelijking: voor de meeste mensen is humeurigheid gekoppeld aan een situationele gebeurtenis, in het bijzonder een stressvolle periode of zelfs hormonale veranderingen in het lichaam.

De duur en intensiteit van hoge en lage stemmingen zijn ook factoren waarmee u rekening moet houden bij het beoordelen of u zich zorgen moet maken over een bipolaire stoornis. Personen met een bipolaire stoornis ervaren een verhoogde of prikkelbare stemming gedurende ten minste vier opeenvolgende dagen, terwijl hun depressieve episodes ten minste twee weken per keer aanhouden. Als u worstelt met humeurigheid, is de intensiteit van de stemmingen die u ervaart waarschijnlijk aanzienlijk hoger op de intensiteitsschaal dan die van mensen met een bipolaire stoornis.

Als u niet zeker weet of uw stemmingswisselingen normaal zijn of symptomatisch kunnen zijn voor een bipolaire stoornis. Misschien wilt u een stemmingsdagboek starten met een app zoals Daylio om uw stemmingswisselingen bij te houden en te volgen. Psychologen en therapeuten suggereren dat dit een therapeutische activiteit kan zijn. Het kan u ook helpen te bepalen of gebeurtenissen of situaties in uw leven uw stemmingswisselingen veroorzaken of dat ze schijnbaar zonder oorzaak lijken.

Als u zich zorgen maakt over een bipolaire stoornis, raden we u aan een afspraak te maken met uw arts of psychiater om de specifieke details van uw wisselende stemming te bespreken.

Artikelbronnen

Amerikaanse Psychiatrische Vereniging. Diagnostische en statistische handleiding voor geestelijke aandoeningen. 5e editie. Arlington, VA: Amerikaanse Psychiatrische Vereniging; 2013.

Laatst bijgewerkt: 29 sep. 2020