5 subtypes van schizofrenie

Spring naar: Paranoïde schizofrenie Ongeorganiseerde schizofrenie Catatonische schizofrenie Ongedifferentieerde schizofrenie Resterende schizofrenie Schizofrenie spectrum stoornissen

Schizofrenie is een chronische psychische stoornis die het moeilijk maakt voor een persoon om onderscheid te maken tussen echte en valse percepties en overtuigingen. Symptomen kunnen zo ernstig en beperkend zijn dat dagelijkse activiteiten moeilijk te voltooien zijn.

5 subtypes van schizofrenie

Er zijn vijf subtypes van schizofrenie op basis van de overheersende symptomen die een patiënt ervaart bij evaluatie door een beroepsbeoefenaar in de geestelijke gezondheidszorg. Het subtype van een patiënt kan in de loop van de ziekte veranderen.

Deze vijf subtypes zijn niet opgenomen in de vijfde editie van deDiagnostische en statistische handleiding voor geestelijke aandoeningenomdat de American Psychiatric Association ontdekte dat ze niet behulpzaam waren voor clinici omdat de symptomen van patiënten vaak van het ene subtype naar het andere veranderden en overlappende subtypesymptomen vertoonden, waardoor het onderscheid tussen de vijf subtypen vervaagde en hun validiteit verminderde.⁶

is het oké om te liegen?

1. Paranoïde schizofrenie wordt gekenmerkt door een onredelijk vermoeden en voornamelijk positieve symptomen.¹(Positief in deze context betekent dat deze symptomen vaak voorkomen bij deze aandoening en doorgaans reageren op medische behandeling.) De patiënt is in beslag genomen door ten minste één waanvoorstelling (meestal vervolgend van aard) of heeft frequente auditieve hallucinaties. Ondertussen zijn andere symptomen van schizofrenie - zoals ongeorganiseerde spraak, vlak affect, catatonisch of ongeorganiseerd gedrag - niet aanwezig of minder prominent dan deze positieve symptomen.²

2. Ongeorganiseerde schizofrenie (ook bekend als hebefrenische schizofrenie)wordt gekenmerkt door overwegend ongeorganiseerde symptomen. Al het volgende moet aanwezig zijn om aan de criteria voor dit subtype te voldoen:

Ongeorganiseerde spraak (bijv. woordsalade, onsamenhangendheid, doorzettingsvermogen)
Ongeorganiseerd gedrag (bijv. moeite met het starten of beëindigen van een taak, moeite met adequaat handelen in sociale situaties)
Vlak of ongepast affect (bijv. slecht oogcontact, gebrek aan gezichtsuitdrukkingen)

3. Catatonische schizofrenie wordt nu als een zeldzaam subtype beschouwd omdat wordt aangenomen dat het grotendeels het gevolg is van onbehandelde schizofrenie. Het komt nu minder vaak voor bij mensen met schizofrenie naarmate vroege interventie en behandeling gevorderd is.³Het wordt gekenmerkt door een aanzienlijke afname of toename van beweging, waarbij ten minste twee van de volgende symptomen aanwezig zijn.

Een persoon met catatonische schizofrenie kan grotendeels immobiel zijn, een starre houding aanhouden en weerstand bieden aan alle pogingen om te worden verplaatst. Aan de andere kant kan er sprake zijn van buitensporige, schijnbaar doelloze beweging. Dit kan echolalie zijn (herhalen wat andere mensen zeggen) en echopraxie (de bewegingen van andere mensen nabootsen). Er kunnen eigenaardigheden zijn in vrijwillige bewegingen, zoals bizarre houdingen, grimassen of stereotiepe bewegingen (bijv. schommelen, met de hand zwaaien, nagelbijten).⁴

4. Ongedifferentieerde schizofrenieis een indeling voor mensen die niet in de drie voorgaande categorieën passen. Hoewel dergelijke personen aanzienlijke wanen, hallucinaties , ongeorganiseerde spraak of ongeorganiseerd of katatonisch gedrag, hun symptomen zijn niet overwegend positief, ongeorganiseerd of bewegingsstoornis.

5. Resterende schizofrenieis een term die wordt gebruikt om een patiënt te beschrijven die momenteel geen prominente wanen, hallucinaties, ongeorganiseerde spraak of ongeorganiseerd of katatonisch gedrag ervaart. Ze ervaren echter ten minste twee van die symptomen in mindere mate (bijv. verstoorde gedachten of vreemde overtuigingen) of ze blijven de negatieve symptomen van schizofrenie ervaren (bijv. moeite met opletten, sociale terugtrekking, apathie, verminderd spraakvermogen) .

Dit subtype onderscheidt zich van de restfase van schizofrenie. Antipsychotica behandelen effectief positieve symptomen van schizofrenie, maar negatieve symptomen blijven vaak bestaan.⁵Vanwege dit fenomeen worden gemedicineerde schizofreniepatiënten die niet melden dat ze hallucinaties of wanen ervaren soms beschouwd als in de restfase van schizofrenie, gedurende welke tijd de patiënt al dan niet in het resterende subtype kan worden ingedeeld.

3 schizofreniespectrumstoornissen

De concentratie op de overheersende symptomen bij de presentatie heeft professionals in de geestelijke gezondheidszorg geholpen om andere psychische stoornissen die op schizofrenie lijken te onderscheiden en beter te behandelen, waardoor het schizofreniespectrum van stoornissen is ontstaan.

Schizo-affectieve stoornis lijkt veel op schizofrenie met een stemmingscomponent. Naast wanen, hallucinaties of gedesorganiseerde gedachten heeft de patiënt last van ernstige stemmingsepisodes (depressief of manisch). Dit betekent dat ze niet alleen voor een psychotische stoornis kunnen worden behandeld; de stemmingsstoornis moet ook worden aangepakt.⁷
Schizofreniforme stoornisheeft identieke kenmerken als schizofrenie, maar de duur van de symptomen is korter. De patiënt heeft langer dan een week maar minder dan zes maanden symptomen ervaren. Deze diagnose wordt vaak beschouwd als de eerste stap op weg naar een uiteindelijke diagnose van schizofrenie, waarvoor continue tekenen van stoornis nodig zijn gedurende ten minste zes maanden.⁸
Schizotypische persoonlijkheidsstoornisontwikkelt zich in de vroege volwassenheid en wordt gekenmerkt door alomtegenwoordige tekorten in sociale en interpersoonlijke vaardigheden, excentriek gedrag, ongemak bij het vormen van hechte persoonlijke relaties, evenals cognitieve en perceptuele vervormingen.⁹Iemand met een schizotypische persoonlijkheidsstoornis kan referentieideeën hebben. Dit zijn in tegenstelling tot referentiewanen, waarbij het gedrag van een persoon wordt veranderd door hun overtuiging dat iets persoonlijk naar hen verwijst. U gelooft bijvoorbeeld dat nieuwsschrijvers u gecodeerde berichten in hun artikelen sturen, zodat u elke dag dezelfde kranten verzamelt en probeert te decoderen. Ideeën van referentie leiden niet tot veranderd gedrag. U denkt misschien dat gebeurtenissen niet louter toeval zijn, maar eerder tekenen van uw eigen toekomst. Uw gedrag is echter onveranderd.

In dezelfde geest komen magisch denken, bijgeloof en bizarre fantasieën veel voor bij schizotypische persoonlijkheidsstoornissen.

Net als bij schizofrenie kan de patiënt paranoia, ongepast affect, sociale angst , ongewone lichamelijke gewaarwordingen of vreemde spraak (bijv. metaforisch, overdreven uitgebreid, vaagheid).

Soms kan een patiënt aan deze criteria voldoen voorafgaand aan het begin van schizofrenie of een andere psychotische stoornis (premorbide genoemd).¹⁰

Artikelbronnen

^[1] https://bbrfoundation.org/frequently-asked-questions-about-schizophrenia

^[2] https://www.dnalc.org/view/899-DSM-IV-Criteria-for-Schizofrenia.html